Moral (1982)

Directed by Marilou Diaz-Abaya

Bakit moral ang pamagat ng pelikula?

                Ao nga ba ang moral? Ito ay tumutukoy sa mabuti at masamang kilos o galaw ng tao. Konsepto ng tama o mali. Pero ito ay tumutukoy sa sariling paniniwala ng tao. May mga tao kasing mali ang tingin sa ibang bagay na tama naman ang dating para sa kanyang sarili, ginagawa nya yun dahil wala syang nakikitang mali o masama sa kanyang ginagawa.

Ang isang kilos ay mabuti kung ito ay nakakapagbigay ng ligaya sa iyo o sa ibang tao at kapag masama naman kung ito ay nagbibigay ng dusa sa iyo o sa kapwa.

Ang kultura ang batayan sa paghubog sa pagpapahalaga ng tao. Subalit iba-iba ang kultura ng mga tao kung kayat nagkakaiba ang kanilang halaga at paniniwala. Ang mga karakter sa pelikula ay hindi nalulukuban ng konsensya, parang kahit mali yung ginawagawa nila ay okay lang. Dahil sa buhay na kinalakihan o kultura nila that’s normal.

Si Joey, na isang babaeng hindi takot makipagtalik sa kung sino-sinong mga lalaki, kung kanikanino na sya sumama. Sa ibang tao kahihiyan yun, mali ang kanyang mga gawa.

“Babae ka raw na walang aray” - Meaning sawsawan ng bayan. Isang nakakahiyang label para sa isang babaeng nakapag-aral. Pero kahit masama ang tingin ng iba sa kanya ay okay lamang sa kanya, dahil hindi nya nakikitang masama yun. And besides sa ganoong uri ng environment din naman sya namulat. Kasi yung mother nya sa ganoong system rin nabuhay.

Mahilig syang mang omit ng kung anong kanyang nagugustuhan, like ashtray, yung sa shop. Kasi may pagkukulang syang nararamdaman, kaya nangunguha sya ng mga gusto nya, dahil broken family sila. Tapos gusto nya rin makuha ang mga lalaking gusto nya.

Si Kathy, the desperate one. Gusto nyang maging isang sikat at magaling na singer. Kahit pumatol pa sya sa tomboy, kahit kumapit pa sya sa matandang si Suarez. Humingi sya ng tulong, nagpagamit sya para lang sa kasikatan at karunungang kanyang inaasam. Para sa kanya okay lang yun, gamitin man sya para sa panandaliang aliw may kapalit naman syang makukuha, basta ang importante sa kanya  sumikat sya at gumaling sa pagkanta.

               Si Sylvia, ang pakikipagrelasyon nya sa lalaking may iba na, at ang mas malala pa doon ang karelasyon ng kanyang dating asawa ay isa ring lalaki. Kahit na alam nya na ang sitwasyon pinili parin nya na sundin ang kanyang puso. Dahil sa pagmamahal, kaya nya nagawa yon dahil kagsutuhan nya ang makisalo.  

                Tapos hinuhubog nya ang kanyang anak sa kung paano sya lumaki, hinuhubog sa kulturang mayroon sya. Sinasama sa mga inuman, at pati sa lakad ng barkada.

Si Marites, nagpakasal ng buntis na. Makasalan yun para sa mata ng simbahan. Ang kultura ng mga Pilipino kapag buntis ka na nang ikasal nakakahiya. Wala na ang pagkabirhen ng mga kababaihan. Pero dahil parin sa pag-ibig pinili nya ang mabuntis ng wala sa oras o sa tamang panahon. Mali man sa pangin ng iba, desisyon nya yon dahil para sa kanya hindi yun masama.

Ang tao ay may moral kung kanyang pinipili ang maging mabuti o ang maging masama. Sabi ko nga sa bandang unahan, ang isang kilos ay mabuti kung ito ay nakakapagbigay ng ligaya sa iyo o sa ibang tao at kapag masama naman kung ito ay nagbibigay ng dusa sa iyo o sa kapwa. Silang apat pinili nila ang mga desisyon na yun kahit ang tingin ng mga tao ay mali, basta wala silang natatapakang iba at nagiging maligawa sila, pinupush lang nila.

Pero napatunayan nila na sa buhay, ang pag-aaral ang nag-iisang  mabuti para sa kanilang lahat. May Moral parin dahil nakapag-aral sila. Para sayo wala nang konsensya pa dahil kagustuhan nang tao ang magpaka sama. Hindi naman sa magpakasama, pero para sa kanila that’s normal.

                Parang kahit may batayan ng konsepto ng moral, hindi pa rin pare-pareho ang depinisyon nito dahil sa ibat ibang kultura at persepsyon ng indibidwal sa konsepto ng moral.

Ang mga karakter bilang

Lorna Tolentino – Joey the rebellious

Bukas sya sa lahat – okay lang na gamitn sya ng ibang tao. (Love in an open door, chos hehe) Mahilig syang magpasakop sa mga hindi naman nya lubos na kilala. Nagpapagamit ng katawan yung ang gusto nya. May pagkakataon pa nga na sya pa ang nang-aakit at talaga namang pinipilit nya. Parang ang bansang nais magpasakop, okay lang na pumunta ang mga dayuhan sakupin at mamuno. Pinapabayaan lang na samantalahin ng iba, minsan nga parang ipinagkakalandakan ng bansa na eto ang meron sa pilipinas at masyadong mapang-akit.

Gina Alajar – Kathy the singer

Capitalism –ibinebenta nya ang kanyang sarili at katawan para sa bagay na kanyang minimithi. Ang sumikat at maging magaling sa larangan ng pagkanta. Paano sya magiging sikat at magaling kung walang tutulong sa kanya, kaya naman pumapayag sya sa ganoong set-up makamit lang ang kagustuhan. Nagkakaroon ng trading para sa sariling interest. Sa business ito ay maihahambing sa pagpapaunlad ng mga produktong likha ng mga negosyante.

Sandy Andolong – Sylvia

Open minded – ang taong mabait at matalino. Sa kanilang magbabarkada, sya na ang pinaka matino. Ang sumusuporta sa kanilang magkakaibigan.  Maunawain sya ng sobra, alam nya kung paano tanggapin ang tunay na sitwasyon ng buhay. Kahit na alam kumplikado, hinarap nya ang katotohanan. Hindi man sinabi sa pelikula haharapin ang isang tulad nyang marahil umiibig sa knyang dating asawa hindi sya nagpakahina. Pinili nya yun dahil sa ginusto nya at niintindihan nya ang tunay siknag damdamin.

Anna Marin – Marites

Simbolismo ng patriarchal – si Marites ay under ng kanyang asawa. Para na syang walang boses, laging dinidiktahan at walang layang makapagdesisyon para sa sarili. Wala syang magawa sa desisyon ng lalaki. Hindi nya  makontra kahit na ayaw na nya sa mga utos at kagustuhan ng kanyang asawa. Hindi sya pinagtatrabahao, pinipigilan sya sa lahat ng gusto nya. She treated as paanakin, pero sa huli na-impose ang feminism dahil naging okay ang kanilang set-up. Naging maayos ang samahan ng dalawa. Nung sinabi ng asawa ni Marites na “miski anong gusto mo” hudyat yon na binibigyan na nya ng freedom si Marites sa kung anong gusto nya. Equality!